Dane kontaktowe:
Pracownia Kultury i Historii Żydów
Marii Curie-Skłodowskiej 4, pok. 320, 20-031 Lublin
Tel./fax: 0-11-48-81-537-50-90
e-mail: jewishst@klio.umcs.lublin.pl
https://www.facebook.com/ZKiHZ
Informacje o jednostce:
Pracownia (wówczas Zakład) Kultury i Historii Żydów rozpoczęła swoją działalność w październiku 2000 roku jako samodzielna jednostka na Wydziale Humanistycznym. Od roku akademickiego 2004/2005 weszła w skład Instytutu Kulturoznawstwa (obecnie Instytut Nauk o Kulturze). Jej pracownicy zajmują się badaniami dotyczącymi dziejów i kultury Żydów, a także prowadzą zajęcia oscylujące wokół tej tematyki na różnych wydziałach Uniwersytetu. Od roku akademickiego 2008/2009 funkcjonuje międzykierunkowa specjalizacja judaistyczna, w ramach której dydaktyka prowadzona jest przeważnie przez pracowników Pracowni Kultury i Historii Żydów. W chwili obecnej Pracownia zatrudnia 5 osób, w tym dwu samodzielnych pracowników naukowych. Kolejnymi kierownikami Pracowni byli: prof. dr hab. Monika Adamczyk-Garbowska, dr hab. Andrzej Trzciński i dr hab. Adam Kopciowski, zaś jej byłymi pracownikami lub stażystami m.in. dr Dagmara Budzioch, dr Stephanie Weismann, dr hab. Marzena Zawanowska, prof. dr hab. Konrad Zieliński, dr hab. Anna Ziębińska-Witek prof. UMCS.
Jednostka prowadzi badana dotyczące następujących obszarów tematycznych:
Żydzi w Polsce w okresie XVI-XX wieku – historia, kultura, religia, metodologia badań
Badania podstawowe nad zabytkami kultury materialnej Żydów na historycznych obszarach Rzeczypospolitej ze szczególnym uwzględnieniem zabytków epigraficznych oraz wyposażenia i wystrojów architektonicznych obiektów kultowych. Poszerzenie stanu wiedzy nad spuścizną kulturową Żydów aszkenazyjskich.
Gromadzenie i weryfikacja danych dotyczących dziejów i kultury materialnej Żydów na Lubelszczyźnie, poszerzanie i uszczegółowienie wiedzy dotyczącej wspólnot żydowskich w poszczególnych miejscowościach.
Badania nad źródłami żydowskimi wytworzonymi w języku jidysz, w tym księgami pamięci oraz prasą żydowską na obszarze Lubelszczyzny.
Badanie, a następnie opisanie przemian kulturowych zachodzących na płaszczyźnie religijności (reforma religijna i liturgiczna, praktyki religijne i zwyczaje dnia codziennego, model edukacji, literatura religijna, sfera sepulkralna).
Wkład w badania nad opisem wizerunku Żyda reformowanego i postępowego. Uwzględnienie następowania procesów akulturacji, modernizacji, integracji, a zwłaszcza problemu złożonej tożsamości religijnej i narodowej – w oparciu o takie teksty źródłowe jak literatura religijna (zwł. modlitewniki i kazania), a także inskrypcje nagrobne. Podjęcie próby porównania specyfiki i dynamiki w/w procesów w czasie i przestrzeni: ramy geograficzne – Europa środkowo-wschodnia; ramy czasowe – od Haskali po Holokaust.
Edukacja wielokulturowa i edukacja o Holokauście
Poznanie zakresu i form działań edukacyjnych w obszarze edukacji wielokulturowej i edukacji o Holokauście prowadzonych przez różnego typu instytucje i organizacje działające w Lublinie oraz na terenie Lubelszczyzny.
Granty
Monika Adamczyk-Garbowska, 2001-2004, projekt badawczy Komitetu Badań Naukowych Kazimierz vel Kuzmir – Kazimierz Dolny w zapisach literatury polskiej i jidysz (grant KBN nr 5H01C 060 21).
Konrad Zieliński, 2001-2004, projekt badawczy Komitetu Badań Naukowych Razem, obok, przeciw sobie? Stosunki polsko-żydowskie w Królestwie Polskim w latach 1914-1918 (grant KBN nr 5 H01G 086 21).
Monika Adamczyk-Garbowska, Adam Kopciowski, Andrzej Trzciński, 2004-2007, projekt badawczy Komitetu Badań Naukowych Księgi pamięci (izkor bicher) jak źródło wiedzy o historii i kulturze polskich Żydów (grant KBN nr 1 H01C 03527).
Monika Adamczyk-Garbowska, Feliks Tych, 2006-2009, ogólnopolski projekt badawczy Bezpośrednie i długofalowe skutki Zagłady. Polska 1945-2006, realizowany przez Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma w Warszawie (uczestnik: Adam Kopciowski).
Monika Adamczyk-Garbowska, 2006-2010, subsydium profesorskie Żydzi w Polsce – historia, kultura, pamięć w ramach programu „Mistrz” Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (uczestnicy: Adam Kopciowski, Marta Kubiszyn, Andrzej Trzciński, Marzena Zawanowska, Anna Ziębińska-Witek).
Marzena Zawanowska, 2010-2012, międzynarodowy projekt badawczy Polish-Jewish Literary Encounters in the Inter-War Period and Their Cultural Context: Retrieving a Rescued Masterpiece, realizowany w ramach grantu Homing Plus Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Adam Kopciowski, 2012-2015, projekt badawczy Narodowego Centrum Nauki Prasa żydowska na Lubelszczyźnie (grant NCN nr UMO-2011/03/B/HS2/05191).
Dagmara Budzioch, 2014-2017, grant Narodowego Centrum Nauki (2014/12/S/HS2/00361) Dekorowane zwoje Estery (megilot Ester) ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego na tle tradycji zdobienia zwojów w XVIII i XIX w.
Stephanie Weismann, 2017-2018, grant Narodowego Centrum Nauki (2016/21/P/HS3/04063) The Smellscapes of Lublin. An Olfactory Urban History of Interwar Poland (uczestnik: Marta Kubiszyn).
Pracownicy
dr Teresa Klimowicz,
dr hab. Adam Kopciowski,
dr Marta Kubiszyn
dr Stefan Muench
dr Agata Rybińska
Doktoranci
mgr Marcin Fedorowicz
mgr Piotr Sewruk
mgr Patrycja Wieleba
mgr Agata Zapasa
